A New Word Association Test for Norwegian: Implications for theories on the mental lexicon, and on language and ageing

Abstract

I denne masteroppgåva har eg sett på korleis data frå ein ny ordassosiasjonstest for norsk kan belyse teoriar om det mentale leksikonet, og om språk og aldring. Ein ny ordassosiasjonstest for norsk vart utvikla, basert på metoden til Fitzpatrick et al. (2015). Ordassosiasjonstesten består av 100 ord, og deltakarane vart instruerte til å skrive det fyrste ordet som fall dei inn for kvart av desse. Data vart samla inn frå 173 deltakarar i to aldersgrupper: 20-30 år (n=122), og over 60 år (n=51). Normlister vart sett saman for kvar aldersgruppe. Samanlikningar av ordassosiasjonane til dei to gruppene viser klåre skilnadar mellom aldersgruppene, både i normlistene, og i responskategorimønstera deira. Resultata antydar at den beste forklaringa på dei observerte aldersskilnadane er ein kombinasjon av generasjonseffektar og aldersrelaterte endringar i ordassosiasjonsstrategiar. Vidare freista masteroppgåva å utforske korleis dei innsamla ordassosiasjonsdataa kan belyse for det fyrste teoriar om det mentale leksikonet, og for det andre teoriar om språk og aldring. Ei kognitiv lingvistisk tilnærming vart nytta i studien. Analyser av dei innsamla dataa fann både bøygde ordformer og fleirordseiningar blant responsane til testen. Responsar vart gitt på alle representasjonsnivå (dvs. tyding, posisjon og form), og det var mykje individuell variasjon i responsane. Desse funna støttar eit ikkje-modulært syn på språk, der språkleg kunnskap er organisert i eit nettverk. Funna støttar også den viktige rolla til erfaring i bruksbasert teori. Vidare fann ein signifikante skilnadar mellom responsane til substantiva og verba som vart gitt til deltakarane. Desse støttar dei fundamentale skilnadane mellom substantiv og verb slik dei er postulerte i kognitiv grammatikk. Til sist viste dataa frå ordassosiasjonstesten at det var skilnadar mellom dei to aldersgruppene både for talet på blanke svar, og for talet på fleirordssvar. Desse resultata støttar funn frå tidlegare forsking om aldersrelaterte vanskar med å hente fram og produsere ord.